Γλυπτά από πάγο.

Φέτος ,ο χειμώνας ήταν πιο ήπιος από άλλες χρονιές και το χιόνι άργησε να εμφανιστεί στα περισσότερα βουνά της πατρίδας μας.Ωστόσο όταν έπεσαν τα πρώτα χιόνια ,λίγοι  τυχεροί έσπευσαν στα χιονοδρομικά μας κέντρα για να κάνουν σκι ,να παίξουν χιονοπόλεμο , να χαρούν και να θαυμάσουν από κοντά το χιονισμένο τοπίο. Κάποιοι από τους μαθητές μου μπόρεσαν μαζί με τους γονείς τους να επισκεφθούν  κάποιο από αυτά ,τα δυο τελευταία σαββατοκύριακα  και δεν χόρταιναν να μας περιγράφουν στην τάξη πόσο ωραία πέρασαν και τι ομορφιές συνάντησαν. Μας διηγήθηκαν τις εμπειρίες τους ,τις σκανδαλιές τους στο χιόνι ,την κατασκευή του πιο ωραίου χιονάνθρωπου ,την μεγάλη εντύπωση που τους έκαναν τα παγωμένα έλατα ,καθώς και το κάτασπρο σπίτι του χιονοδρομικού κέντρου με την κρυστάλλινη σκεπή του. Με αφορμή αυτές τις περιγραφές των παιδιών , αν και είχαμε ξαναμιλήσει για την εποχή του χειμώνα άδραξα την ευκαιρία ,λίγες μόνο μέρες πριν τον αποχαιρετίσουμε ,να δούμε πολλές εικόνες και πίνακες ζωγραφικής (η ενασχόλησή μας με πίνακες και έργα τέχνης ,είναι  συχνή εξαιτίας   του αντίστοιχου  δια θεματικού  προγράμματος που υλοποιούμε )  οι οποίοι   μας δείχνουν χιονισμένα τοπία και να σταθούμε σε αυτόν που μας άρεσε περισσότερο :  ''Βρετανικό χωριό στο χιόνι '' ,έναν πίνακα ζωγραφικής του σπουδαίου ζωγράφου Πωλ Γκογκέν .

Το χιόνι έχει καλύψει τα πάντα , κάνοντας το τοπίο μαγευτικό. Οι τριγωνικές σκεπές των σπιτιών είναι κάτασπρες ,οι καμινάδες μοιάζουν να μην αντέχουν άλλο το βάρος του χιονιού ,τα γυμνά δέντρα στέκουν αγέρωχα μπροστά από τα χιονισμένα σπίτια , τα ψηλά βουνά πίσω από το χωριό ,μαρτυρούν και αυτά την ισχυρή παρουσία του χιονιά , το ψηλό καμπαναριό στη μέση του χωριού δεσπόζει σαν φύλακας άγγελός του ,οι θάμνοι στο έδαφος σκεπάστηκαν με κρυστάλλους από πάγο ,σχηματίζοντας ένα φυσικό παγωμένο γλυπτό. Το χιόνι έκανε και πάλι το θαύμα του. Αφού παρατηρήσαμε όλες αυτές τις λεπτομέρειες ,μια μικρούλα μου λέει : κυρία κάτι λείπει από τον πίνακα . Που πήγαν οι κάτοικοι αυτού του ωραίου χωριού; Γιατί τα παιδιά δεν βγήκαν στο χιόνι για να παίξουν και να φτιάξουν χιονάνθρωπο ; Τα υπόλοιπα παιδιά έδωσαν διάφορες απαντήσεις : Ίσως να είναι νύχτα και κοιμούνται . Ναι αλλά εδώ δεν φαίνεται να είναι νύχτα .Άρα θα έχουν πάει στο σχολείο τους ή μπορεί έξω να κάνει τόσο πολύ κρύο που όλοι οι κάτοικοι αυτού του χωριού να είναι μέσα στα σπίτια τους ,για να προστατευθούν από το κρύο . Και τα παιδιά πως περνούν την ώρα τους ; Άλλα διαβάζουν τα μαθήματά τους ,άλλα παίζουν μέσα στο σπίτι τους  και άλλα ζωγραφίζουν , απαντάει ένα άλλο παιδί. Θα θέλατε να ζωγραφίσουμε κι εμείς ένα  τέτοιο  χωριό ; 'Όλοι συμφώνησαν και αναλάβαμε δράση.
Έτσι τα χιονισμένα σπιτάκια τα φτιάξαμε με την τεχνική του τυπώματος ,όπου ένα ''σφουγγαρένιο'' σπιτάκι το βουτάγαμε σε λευκή τέμπερα και στη συνέχεια το αποτυπώναμε πάνω στο μπλε  χαρτόνι.
Τα κάτασπρα  δεντράκια μας ,τα φτιάξαμε με πινέλα και τέλος το χιόνι με μπαλίτσες από βαμβάκι.

 
Το βρετανικό χωριό του Γκογκέν ,που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και ένα ορεινό ελληνικό χωριό  είναι πια έτοιμο  ,να στολίσει την τάξη μας

Την άλλη μέρα ,είπαμε να συνεχίσουμε το πρόγραμμά μας πάλι με ''παγωμένες'' ,αλλά διασκεδαστικές  δραστηριότητες .

Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τα γλυπτά από πάγο .Η γλυπτική στον πάγο είναι μια  μορφή τέχνης ,εξίσου σπουδαία με τις άλλες , αν και κάποιοι την χαρακτηρίζουν  ως εφήμερη τέχνη ,γιατί όλα χάνονται όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει.

Έτσι είδαμε στον υπολογιστή πολλές εικόνες με γλυπτά από πάγο και βίντεο σαν το παρακάτω  : 

https://youtu.be/v-uOe6QHRek

Αυτό μας έδωσε κι εμάς το ερέθισμα ,να δημιουργήσουμε και μέσα στην τάξη μας μικρά γλυπτά από πάγο , να δούμε και πρακτικά κάτω από ποιες συνθήκες δημιουργείται ο πάγος , να κατανοήσουμε με απλό τρόπο τις έννοιες τήξη και πήξη , ψύξη και απόψυξη κ.α. Προκειμένου να πραγματοποιήσουμε αυτή τη δραστηριότητα καλέσαμε και τους φίλους μας από τη διπλανή αίθουσα ,για να μας βοηθήσουν να κατασκευάσουμε τα παγωμένα γλυπτά μας και να μοιραστούν τον ενθουσιασμό μας . Τα υλικά που χρειαστήκαμε ήταν  νερό ,φόρμες και καλούπια σε διάφορα σχήματα , χρώματα για να γίνουν τα γλυπτά μας πολύχρωμα και φυσικά ο καταψύκτης του σχολείου ,χωρίς τον οποίο δεν θα είχαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα .

Συμμετείχαν όλα τα παιδιά ,όπου το καθένα έριχνε νερό σε ένα καλούπι της αρεσκείας του και μετά λίγη ποσότητα χρώματος όπου έκανε τη μείξη με το νερό .Τα χρώματα ήταν τέμπερες .Θα μπορούσαν να είναι ξυλομπογιές; Οχι, απάντησαν. Η ξυλομπογιά δεν διαλύεται  εύκολα στο νερό, για να το χρωματίσει.  Κάτι τέτοιο είχαμε δεί στην αρχή της χρονιάς .όταν μιλάγαμε για τα χρώματα. Αν ωστόσο βάζαμε μέσα στο νερό ένα γκοφρέ χαρτί , τότε εύκολα  το χρώμα από το χαρτί ,θα διασκορπιζόταν στο νερό και θα το χρωμάτιζε.  Μετά από αυτές τις υποθέσεις και με  καλό ανακάτεμα ,το χρώμα διαλύθηκε μέσα στο νερό και ομοιόμορφα  κάλυψε  όλο το καλουπάκι.

Έτοιμες οι κόκκινες καρδούλες.

Η ίδια διαδικασία ακολουθήθηκε και για τα υπόλοιπα γλυπτά.

                                                                    Το  ολόκληρο πράσινο έλατο...

                                    Τον λευκό χιονάνθρωπο...ή ''τουρτούρι'' .όπως τον ονομάσαμε .

                                                           

                                               Το έλατο χωρισμένο σε 5 μέρη.....

                                                    Την πολική αρκούδα μας ....

 Το  σχήμα του ορθογωνίου  ,που ο  φίλος μας  εδώ , θέλησε να του δώσει κίτρινο χρώμα....

                                                   Ένα καλούπι με ιδιαίτερο σχέδιο...

                                      Ένα απλό  πλαστικό ποτηράκι ,που χρωματίστηκε μπλε....

                                                         Μια πολύχρωμη αυγοθήκη....

                                                         Ένας μεγάλος μπλε κύκλος....

Το καπάκι από το δοχείο  που φυλάμε τις πλαστελίνες μας .

Και τέλος το καλούπι  που θα μετατρέπαμε σε κρυστάλλινο κώνο  ή σε ένα πολύτιμο διαμάντι ,'όπως είπε  μια φίλη μας  , αλλά δεν μας έκανε τη χάρη ,γιατί όταν προσπαθήσαμε να το γεμίσουμε με νερό ,κάπου είχε ραγίσει και μας έκανε μούσκεμα. Τι να κάνουμε .Συμβαίνουν και μικρο ατυχήματα ,καμιά φορά.

 Όταν ολοκληρώθηκε αυτή η διαδικασία η κυρία θέλησε να τοποθετήσει τα γλυπτά ,στο φούρνο του ολοήμερου ,για να παγώσουν. Ό...ΧΙ  ,φώναξαν με μια φωνή όλα τα παιδιά . Εκεί δεν θα παγώσουν ποτέ ,αλλά θα εξατμιστεί το νερό και μετά θα καούν  όλα τα καλούπια ,αν ανάψει ο φούρνος ,συμπλήρωσε  άλλο παιδί. Άρα τα γλυπτά πρέπει να μπουν γρήγορα στην κατάψυξη.  Αυτό και έγινε.
Την επόμενη μέρα  ,με ανυπομονησία περιμέναμε να δούμε τα όμορφα γλυπτά μας .

                                            Τα αγγίξαμε ...αχ πάγωσαν τα δαχτυλάκια μας.

                                  Περιμέναμε λίγη ώρα για να βγουν από τα καλούπια τους.

                                         Να ο '' τουρτούρης '' , ο χιονάνθρωπος,  βγήκε πρώτος .

        Σιγά σιγά ,όσο περνούσε η ώρα έβγαιναν  από τα καλούπια και τα υπόλοιπα γλυπτά. Όση ώρα τα περιμέναμε μιλήσαμε για τις διάφορες θερμοκρασίες κάτω από τις οποίες λιώνει ο πάγος ,καθώς και για το χρόνο που χρειάζεται για να λιώσει.Είπαμε πως αν βάλουμε τα γλυπτά  πάνω στο καλοριφέρ ή κοντά στο κληματιστικό ,αυτά θα ξεπαγώσουν πιο γρήγορα από το εάν τα αφήναμε έξω στην αυλή ,σε ένα σημείο που δεν θα τα φτάνει ο ήλιος .

                         Η πολική αρκουδίτσα , που την ονομάσαμε '' κρυσταλλένια'' , ξεπρόβαλλε στη συνέχεια και μας άρεσε πολύ.

                          Ό,τι μας θυμίζει την εποχή του χειμώνα ,το βάλαμε δίπλα -δίπλα ,αλλάζοντας διαδοχικά τη σειρά και τη σύνθεση.

  Το έλατο που ήταν χωρισμένο σε 5 κομμάτια , μας έδωσε την ευκαιρία να το συναρμολογήσουμε ,σαν να ήταν ένα πάζλ. Κάποιοι είπαν ότι  τα κομμάτια αυτά ,μοιάζουν και με σαπουνάκια σε διάφορα σχήματα . 
                                                   

                                                 

                                                  

Έπρεπε όμως να βιαστούμε ,γιατί η ώρα περνούσε και τα υπόλοιπα γλυπτά μας άρχισαν να λιώνουν πολύ και να σπάνε. 

                    Μερικοί επίμονοι ,ήθελαν να δουν ακόμα πως είναι ο πάγος που λιώνει.  Καταλήξαμε στο συμπέρασμα , ότι όσο τον αγγίζαμε ,τόσο  πιο γρήγορα  αυτός έλιωνε , επειδή του μεταφέραμε τη θερμοκρασία των δακτύλων μας.

Το γλυπτό με το παράξενο σχέδιο ,έσπασε λίγο ,αλλά η φαντασία μας , το μετέτρεψε σε ένα πορτοκαλί ιπτάμενο δίσκο  που ταξιδεύει..... Σε κάποιους άλλους θύμιζε λούνα παρκ ...μόνο που έλειπε το σώμα της μπαλαρίνας που χορεύει και στο φόρεμά της  , να  κάθονται παιδιά και να στροβιλίζονται.  

  Ένας μεγάλος κύκλος ,έσπασε σε δύο ίσα μέρη. Παρατηρήσαμε ότι ήταν πολύ λεπτός,γιατί δεν βάλαμε πολύ νερό μέσα στο καλούπι, πριν τον παγώσουμε ,με αποτέλεσμα να σπάσει γρήγορα. 

  Το παχύ ορθογώνιο αντιθέτως  , που του είχαμε βάλει πιο πολύ νερό και  άργησε περισσότερο  να ξεπαγώσει , θα μπορούσε να είναι και βούτυρο , είπε  ένας άλλος φίλος. 

Για το τέλος αφήσαμε την καταπληκτική σβού...ουουρα , που ενθουσίασε πολύ τα παιδιά . Όπως είπαμε ήταν το καπάκι που σκεπάζει τις πλαστελίνες μας.

                          Μέχρι να λιώσει ήθελαν όλοι να παίξουν μαζί της .Ο ενθουσιασμός μεγάλος.

Τα γλυπτά μας έλιωσαν γρήγορα ...μπορεί αυτά να χάθηκαν στο νηπτήρα του  σχολείου ,αλλά εμείς  καταφέραμε να τα φωτογραφήσουμε , ώστε να τα θυμόμαστε, χαρήκαμε πολύ ,μάθαμε και πράγματα που δεν ξέραμε έως τώρα και διασκεδάσαμε παίζοντας. Με όλα αυτά ούτε που καταλάβαμε πως πέρασε η ώρα και τα παιδιά του κλασσικού τμήματος ,έπρεπε να φύγουν.

Την επόμενη μέρα είδαμε πως ξαναγίνεται νερό και  εξατμίζεται ο πάγος ,όταν βρεθεί  κοντά σε μια ισχυρή πηγή θερμότητας ,όπως είναι το καμινέτο. Έτσι βγάλαμε από την κατάψυξη ένα τελευταίο γλυπτό ,που είχαμε ξεχάσει εκεί την προηγούμενη μέρα , με σκοπό να κάνουμε και αυτό το πείραμα.

 Στην αρχή ρίξαμε μόνο καθαρό νερό και παρακολουθήσαμε όλη τη διαδικασία του βρασμού.

 Μικρές φουσκαλίτσες  στην αρχή ,που όσο πέρναγε η ώρα γίνονταν μεγάλες φουσκάλες.

 Εκείνη τη στιγμή ένα σύννεφο ατμού άρχισε να διαχέεται πάνω από το σκεύος. 'Άρα το νερό που υπάρχει μέσα γίνεται ατμός και η ποσότητα του νερού που μένει γίνεται όλο και λιγότερη.

                Μετά σκεπάσαμε το κατσαρολάκι , προκειμένου να δούμε τι άλλο θα συμβεί. Το καπάκι ίδρωσε είπε κάποιος. Ναι ,το νερό έφυγε από τον πάτο του σκεύους και ''σκαρφάλωσε '' στο καπάκι, λέει  ένας άλλος .  Μοιάζει με σταγόνες βροχής ,πετάγεται  ένας τρίτος. 

Το ίδιο κάναμε και με τον χρωματιστό πάγο .  Θέλήσαμε να φτιάξουμε μια μικρή ιστορία .Υποθέσαμε ότι αυτό το παγόβουνο ,βρίσκεται εκεί μακριά στο Βόρειο πόλο και ο δυνατός ήλιος κατάφερε να το κάνει να λιώνει σιγά -σιγά και να γίνεται μια μεγάλη γαλάζια θάλασσα ή ένας ωκεανός.

 Όταν συνέχισε να το ζεσταίνει ο ήλιος  ,το νερό που στην αρχή ήταν πάγος ,εξατμίστηκε και με τη μορφή υδρατμών έφτασε στον ουρανό , μόνο που εδώ  ο ουρανός υποθέσαμε πως είναι το καπάκι.

                        Το ταξίδι της μπλε σταγόνας όμως ,όλοι ξέρουμε πως δεν σταματά εδώ.

Όταν συναντήσει και άλλες σταγόνες και συμπυκνωθεί μαζί τους  ,θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο σύννεφο ,που με τη βοήθεια του αέρα θα πετάξει ψηλά πάνω από ένα βουνό  όπου στη συνέχεια θα γίνει βροχόπτωση και οι σταγόνες  ,όλες μαζί και φίλες όπως είναι άλλωστε ,θα συγκεντρωθούν μέσα σε ένα ποταμάκι και  με τη βοήθειά του ,θα καταλήξουν και πάλι στη θάλασσα ,δηλαδή στο  αρχικό τους σπίτι .  Έτσι έγινε και μια μικρή προσέγγιση για τον κύκλο του νερού ,ενώ ήταν ώρα για να φάμε δεκατιανό και έπρεπε να τελειώσουμε εδώ.